Eduardo Bonnín
VAI TRÒ LINH MỤC, TU SĨ VÀ CÁCH XƯNG HÔ
TRONG SINH HOẠT CỦA PT CURSILLO
Trong sinh hoạt Cursillo, một số thắc mắc thường được đặt ra, một số điều và một số việc có thể đã gây dị ứng đối với nhiều linh mục, tu sĩ và những cursillista lớn tuổi.
- Cách xưng hô trong Phong Trào Cursillo
Tất cả các tài liệu Cursillo đều không có phần nào đề cập đến vấn đề này. Trong các tài liệu về Khóa Cursillo ngoại ngữ – bài Khai Khóa cũng không có đại danh từ “Quí Vị” như trong tài liệu tiếng Việt. Cách xưng hô này có lẽ đã được đưa vào những khóa đầu tiên của Việt Nam trong thập niên 60 dưới sự hướng dẫn của cố Hồng Y Nguyễn Văn Thuận. Hoàn cảnh lúc đó đa phần các tham dự viên là những quan chức trong quân đội cũng như các vị lãnh đạo trong các đoàn thể và cộng đồng trong xã hội và Giáo Hội Việt Nam.
Danh xưng “Quí Vị” nói lên một sự trân trọng sơ giao, một sự chào đón quí chức sắc đến với khóa (một cách xưng hô lịch sự và thích hợp với văn hóa Việt)
Theo Tư Tưởng của PT Cursillo, những người đến với khóa không phân biệt tuổi tác, chức vị, nghề nghiệp và học vị, điều này nói lên tính cộng đồng dân Chúa của Giáo Hội. Họ đến với nhau trong “TÌNH BẠN (Friendship) của Chúa Kitô, một hình thức của mối quan hệ giữa các cá nhân, tình cảm, vị tha và sự liên hệ đối ứng thông thường vốn là một hình thức đặc quyền đặc lợi của tình yêu. Đó là cách đặc biệt của sự thông đạt và việc sống với nhau, là chìa khoá trong tiến trình làm người.
Đó cũng là một hình thức cụ thể của tình yêu mà Thiên Chúa biểu lộ trong Chúa Kitô. Chúa Kitô muốn các môn đệ là bạn chứ không phải là tôi tớ (xem Ga 15, 15): "Thầy đã gọi anh em là bạn hữu ...". Theo một cách nào đó, tình bạn là trọng tâm của Tin Mừng: "... chúng ta được tạo dựng qua những gì Tin Mừng cung hiến cho chúng ta: Tình bạn với Chúa Giêsu và tình yêu với anh chị em của chúng ta" (EG - Tông huấn Niềm Vui Tin Mừng của ĐGH Phanxicô, số 265).
Trong PT Cursillo, tình bạn là một hình thức của mối liên hệ sâu sắc nơi con người, nó trở thành nguồn hiệp thông của đời sống và đức tin..” (Bản Tin OMCC tháng 11 năm 2015)
Tình bạn mang trọn vẹn ý nghĩa tinh thần, trong tình cảm nhưng không trong cách xưng hô. Mặc dầu Chúa Kitô coi các môn đệ là anh em, là bạn hữu nhưng các môn đệ vẫn gọi Ngài là Thầy, là Chúa.
Như vậy, trong tiếp xúc giữa linh mục, tu sĩ và những bậc lớn tuổi trong khóa Cursillo – việc xưng hô trong phép tắc và lễ giáo theo văn hóa Việt không thể bị lãng quên và coi thường. Thật phản cảm khi một cô cậu gọi một người bằng tuổi ông bà mình là “anh” và càng phản cảm hơn nữa khi người cháu gọi ông nội của mình là “anh” trong Ultreya …
Trong bài Khai Khóa của Khóa Trưởng khóa Cursillo mà một số nơi dùng có đoạn: “Tôi cũng xin quý vị cho phép tôi thêm một lời cuối, Cursillo chủ trương thực thi tình bác ái, tình bằng hữu, do đó, chúng tôi sẽ đổi cách xưng hô cho thân mật.
Kể từ bây giờ, hai tiếng “quý vị” được thay thế bằng hai tiếng “quý Anh/Chị”.
Mong rằng tất cả quí Linh Mục, Tu Sĩ và quý Anh/Chị vui lòng chấp nhận”
Mục đích của câu trên nhằm tạo sự dễ dàng trong xưng hô khi các Trợ Tá trình bày các sứ điệp (rollo) mà trong số tham dự viên có linh mục và tu sĩ. Việc này giúp rollista có đủ giờ để trình bày nội dung sứ điệp của họ.
Tóm lại, việc xưng hô theo tuổi tác trong những sinh hoạt tiếp xúc cá nhân của Cursillo chắc chắn sẽ mang lại nhiều sự gắn bó yêu thương và gần gũi thân tình hơn. Nó cũng đem lại sự thoải mái và dễ chịu cho những người lớn tuổi cũng như sự bớt ngại ngùng khi những người trẻ muốn trao đổi và chia sẻ với những bậc lão thành kinh nghiệm. Mặc dầu trong và với Chúa Kitô chúng ta đều là anh chị em.
Ông Bonnin nói trong CDC về hội nhóm trong Khóa Ba Ngày như sau:
“Điều thích hợp và cần thiết, là những người trẻ nên tham dự khóa ba ngày, bởi vì bên cạnh việc đảm bảo tương lai của Phong trào, họ còn học được cách làm thế nào để nói chuyện và thảo luận với những người lớn tuổi cũng như những người lớn tuổi học được cách để nói chuyện và thảo luận với những người trẻ .
Nó mang lại nhiều lợi ích cho bậc cha mẹ chuyện trò với con cái mà không phải là con của mình. Tương tự, nó cũng rất ích lợi cho bậc làm con chuyện trò với bậc cha mẹ nhưng không phải là cha mẹ ruột của mình.”
Với tư tưởng trên của vị sáng lập Phong Trào và nhất là với văn hóa dân tộc Việt – việc xưng hô theo tuổi tác là một điều chính đáng và thiết thực.
- Linh mục, tu sĩ trong thủ tục nhận lãnh “Sự Vụ Lệnh”
Đã có những phàn nàn rằng các linh mục và tu sĩ tham dự khóa Cursillo không cần thiết phải tham gia vào thủ tục lãnh “Sự Vụ Lệnh” còn gọi là “Phiếu Cam Kết”, nguyên thủy gọi là “Phiếu Phục Vụ”
Nên nhớ thủ tục nhận lãnh “Phiếu Phục Vụ” không phải là “lễ tuyên hứa” như khi nhận lãnh Bí Tích Truyền Chức hay Bí Tích Hôn Phối. Không có một sự kết tội nào nếu người cursillista không thể sống với những điều lệ gợi ý đưa ra trong “Sự Vụ Lệnh” ngay cả khi người cursillista không thể Hội Nhóm và dự Ultreya. Vả lại, người cursillista cũng không có một lời thề hứa nào trong lễ mãn khóa. Khi Lm Linh Hướng trao “Sự Vụ Lệnh” và nói: “Chúa Kitô tin tưởng nơi anh/chị” và người tân cursillista trả lời: “Và con trông cậy vào Ơn Thánh Chúa” là chúng ta mong mỏi Ơn Thánh Chúa trợ giúp chúng ta kiên trì trong đời sống Kitô hữu tông đồ của mình.
Lm. Juan Capo nói trong “Cursillo Hôm Qua và Hôm Nay” rằng: “THUẬT NGỮ: PHIẾU PHỤC VỤ là một ví dụ của chủ nghĩa thực dân Tây Ban Nha, mục đích cụ thể của Tây Ban Nha đã được ứng dụng một cách phổ quát. BẢNG CAM KẾT VỚI CHÚA là không chính đáng. Bạn biết là nó được lấy từ dịch vụ quân sự của Tây Ban Nha. Khi một người giải ngũ khỏi quân đội, anh ta được trao cho một tờ chứng nhận về hạnh kiểm quân ngũ vì anh đã là một người lính. Tuy nhiên, không có gì được ghi vào hồ sơ của anh ta, trừ khi anh ta nổi tiếng hay bị tai tiếng. Vì vậy, việc vướng vào một nhóm từ ngữ được khai triển in trên hồ sơ của mọi người: "Sự dũng cảm giả định." Có thể không chứa nhiều nội dung trên phiếu phục vụ của chúng ta về sự dũng cảm được đưa ra, nhưng không thật. Chúng ta rơi vào cái bẫy suy nghĩ rằng phiếu phục vụ là một tờ cam kết với Chúa và điều này dẫn chúng ta đến một tâm lý không chính xác về sự thú nhận thất bại của chúng ta, hoặc cho thấy sự khoe khoang về những thành công của chúng ta. Đây quả thật không có nghĩa như thế! PHIẾU PHỤC VỤ GIỮ TẦM QUAN TRỌNG TỐI THIỂU TRONG HỘI NHÓM LÀ ĐỂ THỰC HIỆN NÓ NHANH CHÓNG VÀ ĐƠN GIẢN MÀ THÔI.”
Ông lại nói với các linh mục: “Nếu bạn đến họp nhóm với giáo dân thì luôn luôn nhớ là chỉ đến với tư cách là một KITÔ HỮU và trong tư cách BẠN BÈ, chứ không phải là một giáo sĩ hay là một linh mục. Hãy khiêm nhường và cởi mở, nếu không bạn sẽ tiêu diệt nhóm. Riêng cá nhân tôi, tôi khiêm tốn nói với họ rằng tôi không phải là Thánh, rồi họ nghĩ về tôi như thế và họ vẫn yêu mến tôi, điều này đã làm cho tôi trở nên tốt lành hơn.”
Việc linh mục và tu sĩ đến với khóa Cursillo như một ứng viên là họ đến với tư cách một “Kitô hữu”, để cùng đồng hành và am hiểu về nỗ lực trong việc trở thành những tông đồ của Chúa Kitô của người giáo dân như chính Chúa Kitô đã lăn lóc cùng sống, cùng ăn cùng ngủ và cùng vất vả với các tông đồ của Ngài. Việc các linh mục tu sĩ tuân giữ những qui luật của khóa Cursillo ví như Chúa Kitô đến sông Giodan chịu Phép Rửa bởi Gioan vậy. Đức hạnh và sự khiêm nhường của họ là gương sáng và là niềm khích lệ cho các tân cursillista của Chúa.
Dưới đây là một thắc mắc của một trưởng VPĐH/GP ở Canada nêu ra với VPĐH/QG Canada.
II. NHỮNG LINH MỤC NÀY CÓ THỂ ĐƯỢC CÔNG NHẬN NHƯ LÀ CURSILLISTA KHÔNG?
Nguồn: http://cursillos.ca/en/faq/f21-condition.htm
Câu hỏi:
Gần đây tôi ở trong đội ngũ Trợ Tá Khóa Cursillo mà trong đó có một vị Linh Hướng (là một linh mục), ông chưa hề tham dự một khóa Cursillo nào. Trong thực tế, ông vừa là ứng viên vừa là thành viên trợ tá trong Khóa. Ông rất đáng kính và đã tỏ ra rất gần gũi với Chúa Kitô qua cả hành động lẫn bài Rollo của ông trong khóa.
Ông đã đánh động nhiều tâm hồn, ông tư vấn cho nhiều nỗi lo sợ, và giữ vững tinh thần cho đội ngũ trợ tá. Ông cũng rất xúc động bởi những chia sẻ cá nhân, bởi những kinh nghiệm của các thành viên trong nhóm cũng như trên cảm xúc của các ứng viên.
Vào cuối khóa, chúng tôi, khóa trưởng và các trợ tá, muốn giới thiệu sự tham gia Cursillo của ông và nhận ông là một Cursillista cùng với tất cả các ứng viên khác. Tuy nhiên, đã có một vài thành viên trợ tá phản đối việc này, vì vậy chúng tôi đã trì hoãn việc giới thiệu và cầu nguyện, đồng thời đang tìm hiểu để làm sáng tỏ sự việc. Có một số thành viên trong VPĐH của chúng tôi cho đây là điều tốt.
Hầu hết chúng tôi đều có những ý kiến cho rằng vị linh mục này đã thực sự sống một khóa Cursillo. Thực tế là ông đã thực hiện "hai nhiệm vụ cùng một lúc". Chúng tôi cảm thấy thật chẳng thích hợp và chưa chắc là ông có thể sẽ có một cuộc gặp gỡ gần gũi hơn với Chúa Kitô bằng cách quay trở lại tham dự một khóa khác trong tư cách một ứng viên ... điều này xem ra là thừa.
suy nghĩ của quí vị về vấn đề này như thế nào và có tài liệu nào nói về tình huống này không?
Carol Ann Mason
Trà lời.
Không có điều nào liên quan đến tình huống này được nêu ra trong "Những Tư Tưởng Căn Bản của Phong Trào Cursillo", nhưng theo trách nhiệm của Trường Lãnh Đạo, thì chắc chắn linh mục này là một Cursillista.
Bất cứ ai (linh mục) tham gia vào nhóm Trợ Tá (ngay cả khi họ chưa tham dự một khóa Cursillo trước đó: (trong những trường hợp cực kỳ khẩn cấp), và giả định họ không chỉ trình bày một Rollo hoặc thực hiện một nhiệm vụ cụ thể mà còn đóng góp đầy đủ trong kinh nghiệm thì có thể được coi như họ đã tham dự khoá Cursillo, ngay cả khi họ chưa trải qua một tiến trình thông thường.
Yếu tố để xem xét không phải là hình thức ứng dụng hoặc ý định nguyên thủy mà là sự trải nghiệm thực tế qua một khóa Cursillo ba ngày. Thậm chí nếu một người nào đó đã đến khóa với ít nhiều thúc đẩy, với chút do dự, hay là kết quả của một áp lực nào đó, hoặc vì tò mò, thì họ cũng sẽ được giới thiệu về sự tham dự Cursillo thiếu trọn vẹn của họ và được công nhận là một Cursillista với điều kiện họ sống trọn ba ngày với trải nghiệm về Cursillo của họ. Tất nhiên đây không phải là trường hợp dành cho các linh mục chỉ tham dự khóa Cursillo cuối tuần để giúp Giải Tội và cử hành các Bí Tích mà không tham gia vào những sinh hoạt khác của khóa.
Trong trường hợp theo như mô tả của bạn, hình như rõ ràng "linh mục này đã thực sự sống một khóa Cursillo cuối tuần", và bạn thì đúng để kết luận rằng "thực tế thì ông đã thực hiện "hai nhiệm vụ cùng một lúc". “Chúng tôi cảm thấy thật chẳng thích hợp và chưa chắc là ông có thể sẽ có một cuộc gặp gỡ gần gũi hơn với Chúa Kitô bằng cách quay trở lại tham dự một khóa khác trong tư cách một ứng viên ... điều này xem ra là thừa."
Không cần thiết đòi linh mục này phải tham dự lại một khóa Cursillo trong vai trò là một ứng viên để được công nhận là một Cursillista. Và do đó, như là một Cursillista, ông được quyền nhận mối giao hệ của ông giống như tất cả những người khác.
(Lược dịch bởi Vincent Quỳnh Tín – Nguyễn Tiến Phạm)